Những người mới bắt đầu thường nhầm lẫn về việc ai là chủ sở hữu WordPress và họ thường có một chút không thực tế khi nghĩ rằng WordPress miễn phí 100%. Nếu bạn cũng từng tự hỏi ai là người sở hữu WordPress và WordPress kiếm tiền như thế nào, thì bạn có thể tìm thấy lý giải của chúng tôi về điều đó trong bài viết này.
Sự khác biệt giữa WordPress.com và WordPress.org
Trước khi đi sâu vào phân tích ai là chủ sở hữu của WordPress, điều quan trọng là bạn phải hiểu bạn đang nói về WordPress nào?
Nguyên nhân chính gây nhầm lẫn là mọi người thường không biết rằng WordPress.com và WordPress.org là hai sản phẩm riêng biệt, cùng với các chủ sở hữu khác nhau.
WordPress.org là hệ thống quản lý nội dung (viết tắt là CMS) nổi tiếng mà bạn thường nghe thấy. Đây là WordPress thực sự, và nó đúng là miễn phí 100%. Nó thường được dùng để thiết lập website riêng của bạn trên nền tảng WordPress (self–hosted WordPress site). Khi bạn nghe mọi người nói rằng bạn có thể tạo bất kỳ loại web nào trong WordPress với các plugin và theme tùy chỉnh thì WordPress mà họ nói đến là WordPress.org.
WordPress.com là một web hosting service (web cung cấp dịch vụ hosting) cung cấp phiên bản rút gọn của WordPress để giúp bạn dễ dàng viết blog. Trong wordpress.com, bạn không có được tất cả các tính năng của WordPress như plugin, theme tùy chỉnh, v.v.
Để tập trung vào vấn đề chính là tìm ra chủ sở hữu WordPress cũng như WordPress kiếm tiền như thế nào, chúng tôi sẽ không đi vào so sánh tính năng của hai. Bạn có thể tìm hiểu thêm về điều đó trong biểu đồ so sánh WordPress.com và WordPress.org của chúng tôi.
Hiểu sự khác biệt giữa hai sản phẩm là điều cần thiết để hiểu mô hình sở hữu và cách thức kinh doanh đằng sau.
Ai sở hữu WordPress.org và CMS nổi tiếng WordPress?
WordPress là một phần mềm nguồn mở, điều này có nghĩa là bất cứ ai cũng có thể xem code và đóng góp cho phần mềm để làm cho nó tốt hơn. Với sự đóng góp của hàng ngàn người độc lập từ khắp nơi trên thế giới đã xây dựng WordPress cho đến ngày hôm nay.
WordPress được cấp phép theo GPL license và tất nhiên bạn phải hiểu ý nghĩa của GPL license là gì thì bạn mới có thể hiểu được ai thực sự là sở hữu của WordPress.
Chúng tôi sẽ tóm tắt GPL license theo ba lợi ích chính mà nó mang đến cho bạn:
- Bạn có thể sử dụng WordPress theo bất cứ cách nào bạn thích mà không có bất kỳ hạn chế nào.
- Bạn có thể tùy chỉnh (customize), thêm(add) hoặc di chuyển (remove) bất cứ thứ gì trong WordPress mà bạn không thích.
- Bạn có thể đóng gói lại (repackage), đổi thương hiệu, bán và phân phối WordPress mà không có bất kỳ hạn chế nào ngoại trừ việc nó cũng được phát hành theo giấy phép GPL.
Điều cuối cùng thường làm mọi người bất ngờ, nhưng thật tế là bạn thực sự có thể lấy WordPress, thay đổi logo và tên của nó, rồi bắt đầu bán một cách hợp pháp 100%.
Nói cách khác, cơ sở mã nguồn của WordPress là thuộc về cộng đồng (và có bạn). Hàng ngàn người đã đóng góp cho dự án phi lợi nhuận này mà không có bất kỳ khoản tiền thanh toán nào. Chúng tôi sẽ giải thích điều này chi tiết hơn trong phần mô hình kinh doanh của bài viết.
Tóm tắt: Bất kỳ trang web nào bạn tạo ra bằng phần mềm tạo trang WordPress tự lưu trữ đều thuộc sở hữu của bạn 100% . Nội dung bạn tải lên các trang web này cũng thuộc sở hữu của bạn 100%.
WordPress Brand và domain WordPress.org được sở hữu bởi wordpress foundation, tổ chức phi lợi nhuận 501 (c) (3), với mục đích duy nhất là đảm bảo rằng WordPress lúc nào cũng sẵn sàng, được duy trì, và cung cấp miễn phí cho người dùng.
Ai sở hữu WordPress.com?
WordPress.com được sở hữu bởi một công ty tư nhân có tên là Automattic.
Bạn có thể phải tìm hiểu một chút về lịch sử của dự án mã nguồn mở WordPress (open-source WordPress project) để biết những đóng góp của Automattic cũng như lý do tại sao họ thuận lợi sử dụng nhãn hiệu WordPress và tên miền WordPress.com rất nổi tiếng này – điều được xem như một phần sản phẩm trả phí của họ.
Automattic được bắt đầu bởi Matt Mullenweg, là nhà phát triển đồng sáng lập (co-founding developer) của phần mềm mã nguồn mở (open source) WordPress.
Matt đã tạo ra Automattic vào năm 2005, gần hai năm sau khi WordPress ra đời, với mục đích chính là giúp việc tìm hosting WordPress dễ dàng hơn và cho phép những người có ít kiến thức kỹ thuật bắt đầu một blog với WordPress.
Vì nền tảng WordPress.com được cung cấp bởi phần mềm mã nguồn mở (open source) WordPress, Automattic đã có hứng thú với sự phát triển hơn nữa của phần mềm WordPress miễn phí.
Một số nhân viên đầu tiên của Automattic đã đóng góp cho WordPress với tư cách nhà phát triển (developer) trước khi gia nhập công ty. Do đó, cần nói rằng lợi ích tài chính không phải là lý do duy nhất khiến Automattic đầu tư vào WordPress.
Bởi vì dự án mã nguồn mở (open-source project) không thực sự kiếm được tiền ngay từ lúc đầu đầu, Matt đã đăng ký nhãn hiệu WordPress thông qua công ty Automattic.
Khi WordPress ngày càng phổ biến, Automattic đã tặng WordPress Brand (thương hiệu WordPress) cho WordPress Foundation vào năm 2010 để đảm bảo tính bền vững lâu dài của dự án phi lợi nhuận này.
Điều quan trọng cần lưu ý là Matt Mullenweg là CEO của Automattic đồng thời cũng nằm trong hội đồng quản trị của WordPress Foundation.
Sau những thông tin trên, có thể bạn đã có cái nhìn rõ ràng với lịch sử, sau đây hãy nói về quyền sở hữu nội dung trên WordPress.com.
Khi bạn tạo ra 1 website bằng WordPress.com, bạn phải tuân thủ chính sách Điều khoản dịch vụ của họ. Mặc dù có thông báo rõ ràng rằng nó được thiết kế để cung cấp cho bạn quyền kiểm soát và quyền sở hữu nội dung, nhưng người ta vẫn có thể đóng cửa trang web của bạn nếu nó vi phạm
Mặc dù bạn có quyền kiểm soát 100% đối với web của mình nhưng bạn lại bị giới hạn ở bộ tính năng mà họ cung cấp, trong đó không bao gồm các plugin, theme tùy chỉnh, v.v.
Hy vọng rằng bây giờ bạn đã có câu trả lời rõ ràng cho vấn đề: Ai là người sở hữu WordPress.
Bây giờ, hãy cùng phân tích về cách WordPress kiếm tiền.
Mô hình kinh doanh của Automattic và Mô hình kinh doanh của WordPress
Mô hình kinh doanh của Automattic là bán các dịch vụ liên quan đến WordPress như Hosting, Backup và các dịch vụ khác, vì vậy chúng tôi không đào sâu vào đề tài này.
Nói tóm lại, Automattic kiếm tiền trên WordPress.com bằng cách bán quảng cáo trên các trang web miễn phí do người dùng tạo. Nếu bạn chọn trả tiền cho các gói hosting của họ thì bạn sẽ nhận được các nâng cấp cao cấp hơn như khả năng ẩn quảng cáo, domain khác, dung lượng hosting bổ sung, themes thương mại, v.v.
Mục tiêu của chúng tôi trong phần này là giải thích mô hình kinh doanh đằng sau phần mềm mã nguồn mở WordPress (open source WordPress software) và trả lời các câu hỏi làm thế nào để các nhà phát triển (developers) WordPress kiếm tiền nếu họ tự nguyện đóng góp miễn phí cho một dự án phi lợi nhuận.
Hãy để bắt đầu với câu hỏi tại sao các nhà phát triển (developers) không được trả tiền nhưng vẫn đóng góp cho WordPress ?
Mặc dù có thể có những lý do vị tha, chúng tôi sẽ tập trung vào hai lý do tiền tệ chính:
- Họ bán kèm theo các sản phẩm hoặc dịch vụ của WordPress (plugin tùy chỉnh, theme, phát triển trang web, tư vấn, v.v.).
- Họ làm việc cho một công ty bán sản phẩm hoặc dịch vụ WordPress.
Nói cách khác, họ đang kiếm tiền, nhưng họ không được trả tiền từ WordPress.
Khi WordPress đã trở nên phổ biến, số lượng doanh nghiệp bán các sản phẩm / dịch vụ liên quan đến WordPress có sự gia tăng. Điều này kích thích sự phát triển thương mại hơn nữa của phần mềm mã nguồn mở WordPress (open-source WordPress software).
Hãy nghĩ về những gì Automattic đã làm ngay từ đầu, mặc cho bây giờ có nhiều công ty tuyển dụng nhân viên tận tâm đóng góp vào sự phát triển của WordPress bởi vì họ hiểu khi Dự án WordPress (WordPress Project) phát triển, cơ hội doanh thu cũng sẽ tăng.
Vậy WordPress foundation nằm ở đâu trong bức canh toàn cảnh xung quanh Dự án WordPress (WordPress Project)?
WordPress foundation là một tổ chức phi lợi nhuận, do đó, nguồn doanh thu chính là thông qua quyên góp.
Những quyên góp này được thực hiện bởi những cá nhân như bạn và cả những tập đoàn đang sử dụng WordPress để kiếm tiền.
Tất cả điều này áp dụng cho người dùng như thế nào?
Mặc dù bạn không trực tiếp trả tiền cho WordPress, nhưng bằng 1 cách gián tiếp nào đó, bạn đang chi tiền cho WordPress qua trung gian.
Ví dụ: nếu bạn host trang web của mình trên Bluehost, Siteground, WPEngine hoặc bất kỳ công ty hosting WordPress lớn nào khác thì bạn đang gián tiếp trả tiền cho WordPress. Bởi vì tất cả các công ty này thường xuyên đóng góp trở lại cho WordPress.
Nếu bạn đang sử dụng Yoast SEO, BackupBuddy, Sucuri hoặc bất kỳ dòng sản phẩm của WPBeginner nào (ví dụ như OptinMonster, WPForms, MonsterInsights, v.v.) thì bạn đang gián tiếp trả tiền cho WordPress. Bởi vì tất cả các công ty này thường xuyên tài trợ cho WordCamp và / hoặc đóng góp cho WordPress.
Hy vọng, điều này giúp bạn hiểu rõ hơn về mô hình kinh doanh WordPress và xóa tan mọi lo ngại liên quan đến vấn đề đó.
Chúng ta có thể làm gì để làm sáng tỏ nhầm lẫn về chủ sở hữu và hình thức WordPress kiếm tiền?
Có rất ít khả năng có thể giải thích sự hiểu lầm về chủ sở hữu WordPress và hình thức WordPress kiếm tiền vì tên miền và các hình thức kinh doanh liên quan.
Có 2 phần việc cần phải truyên truyền để giải thích rõ sự hiểu lầm này.
Đầu tiên và quan trọng nhất là vai trò của phương tiện truyền thông.
Các phương tiện truyền thông công nghệ lớn như TechCrunch, Recode, TheNextWeb, v.v. cần phải làm tốt hơn việc kiểm tra thông tin để tránh các bài viết tuyên bố Automattic là công ty mẹ của WordPress, mà có thể đơn giản nói công ty Automattic là công ty mẹ đằng sau WordPress.com.
Bạn có thể chỉ cần google thuật ngữ “WordPress parent company” và bạn sẽ tìm thấy vô số bài báo từ các phương tiện truyền thông công nghệ lớn tuyên truyền thông tin sai lệch (ví dụ: ở đây, ở đây, ở đây và ở đây).
Điều thứ hai là vai trò được thực thi bởi người sáng lập WordPress cũng như Automattic.
Các phương tiện truyền thông này thường dùng những thông tin trên báo chí như thế này. Vì vậy nếu một số đơn vị đầu ngành triển khai tuyên truyền thì phần còn lại sẽ làm theo.
Thông thường khi bạn thấy một gian hàng WordPress tại các sự kiện liên quan đến viết blog (blogging events), nó là một gian hàng với tên là Automattic (WordPress.com). Mặc dù các thông báo marketing có thể được cải thiện, nhưng cá nhân tôi đã nhìn thấy các nhân viên trả lời các câu hỏi tại gian hàng, họ cực kỳ hữu ích và hầu như luôn giải thích sự khác biệt đúng đắn.
Tại TBEX North America 2015, khi chúng tôi ghé thăm gian hàng của họ, ít nhất hai người đã hỏi câu hỏi liên quan đến quyền sở hữu WordPress và các nhân viên của Automattic đã làm rất tuyệt vời việc giải thích rõ ràng về sự khác biệt này.
Phần kết luận
Chúng tôi hy vọng bài viết này đã giúp bạn trả lời câu hỏi về việc ai sở hữu WordPress, WordPress kiếm tiền như thế nào và điều đó thực sự có ý nghĩa gì đối với quyền kiểm soát và quyền sở hữu trang web. Bạn cũng có thể muốn đọc bài viết của chúng tôi về 15 câu hỏi thường gặp nhất của người mới bắt đầu WordPress.
Nếu bạn thích bài viết này, thì vui lòng đăng ký Kênh YouTube của chúng tôi để xem video hướng dẫn. Bạn cũng có thể tìm thấy chúng tôi trên Twitter và Facebook.